Op weg naar financieel herstel
Werk aan een goed evenwicht tussen inkomsten en uitgaven in de begroting en zorg dat Haaksbergen op termijn weer voldoende reserves heeft. Dat is de tweeledige opdracht die de gemeente Haaksbergen van de provincie kreeg, nadat de gemeente onder preventief toezicht werd geplaatst. De afgelopen maanden hebben het college, de gemeenteraad en de ambtelijke organisatie met elkaar aan deze opdracht gewerkt. Dat resulteert nu in een eerste voorstel van het college voor een aangepaste Begroting 2020.
“Als we een zelfstandige en gezonde gemeente willen zijn, dan is nú het moment om orde op zaken te stellen. Want, willen we er voor de Haaksbergse gemeenschap zijn, dan moeten we ons huishoudboekje op orde brengen. Dit voorstel is misschien wel het belangrijkste bespreekstuk voor dit jaar”, aldus wethouder Financiën
Louis Koopman. Volgens de wethouder moet de gemeente aan inwoners en de provincie laten zien dat college en raad met elkaar in staat zijn de zaken op orde te brengen. Koopman heeft er vertrouwen in dat dit kan. “Het is een heel zware opgave, maar er is perspectief.”
Eerste stap
De opgave is groot in Haaksbergen. Als er niet wordt ingegrepen, dan gaan de uitgaven die in 2020 gedaan worden de inkomsten ver te boven. Eind vorig jaar liet de begroting voor het jaar 2020 een tekort van 2,1 miljoen euro zien. Het preventief toezicht door de provincie vergroot de urgentie om in te grijpen des te meer. Met het aanbieden van een nieuwe Begroting 2020 aan de gemeenteraad zet het college de eerste stap richting een gezondere financiële huishouding.
Drieledige aanpak
De aanpak van het college om inkomsten en uitgaven weer in balans te brengen is drieledig. Zoals al eerder bekendgemaakt is, geldt er al een aantal maanden een uitgavestop voor alles dat later uitgevoerd kan worden of niet per se hoeft. Daarnaast is de eerder opgestelde, maar niet goedgekeurde begroting, nog eens kritisch doorgenomen, waarbij is onderzocht of alle financiële middelen ook daadwerkelijk nodig zijn. Tot slot is een takenverkenning uitgevoerd: er is gekeken welke taken nog wel, niet meer of deels uitgevoerd moeten worden. De verwachting – op basis van de gegevens die nu bekend zijn – is dat deze aanpak het tekort voor 2020 voor de helft zal oplossen.
Sport en onderwijs
Het college heeft zich de afgelopen tijd de vraag gesteld wat Haaksbergen voor gemeente wil zijn en daarbij gebruikgemaakt van de uitkomsten van een peiling onder raadsleden. Het antwoord op deze vraag helpt namelijk bepalen waar het beschikbare geld naartoe moet. De uitkomst is dat Haaksbergen vooral een gemeente wil blijven met goede sport- en onderwijsvoorzieningen. Daarom is het college ook bereid om over een aantal jaren te investeren in nieuwbouw voor basisschool
Holthuizen/Ariëns en Het Assink lyceum, míts daarvoor voldoende structurele financiële ruimte gevonden wordt. Ook is het idee om subsidies aan allerlei verenigingen niet meer jaarlijks als bijna vanzelfsprekend te verstrekken. Liever koppelt het college een subsidie aan een concrete prestatie of activiteit.
Raadspeiling
Ook bij het maken van keuzes voor 2020 en de jaren daarna heeft het college onder meer gebruikgemaakt van de uitkomsten uit de raadspeiling. Om de financiën op orde te brengen wordt bespaard op gemeentelijke werkbudgetten, maar ook de Haaksbergse samenleving zal de bezuinigingen voelen. Zo stopt de gemeente met het vervoer van leerlingen naar gymnastiekonderwijs. Dat is geen wettelijke taak van de gemeente en kan anders georganiseerd worden. Andere voorbeelden zijn bezuinigingen op het communicatiebudget, abonnementen en lidmaatschappen van de gemeente, opleidingsbudget voor medewerkers van de gemeente, straatmeubilair, culturele evenementen en budgetten van wijkraden.
Evenwicht
Het college ziet ook de noodzaak de inkomsten te verhogen. Dat kan met een verdere OZB-verhoging en actieve verkoop en ontwikkeling van grond voor woningen en bedrijven. “Wij realiseren ons dat besparingen en belastingverhoging pijnlijk zijn”, aldus wethouder Koopman. “Toch moét er ingegrepen worden om op korte en langere termijn inkomsten en uitgaven weer in evenwicht te brengen.”
Inspraakavonden
Bij de totstandkoming van het financieel herstelplan heeft het college geluisterd naar de wensen van de raad en de opvattingen van de provincie. Op 17 juni neemt de gemeenteraad een besluit over de aangepaste Begroting 2020 en wordt de raad gevraagd om richtinggevende uitspraken te doen voor de toekomst. Later in het jaar, in november, besluit de raad over de Begroting 2021 en de jaren daarna. De komende jaren wil het college niet alleen komen tot sluitende begrotingen, maar zal ook de algemene reserve weer worden aangevuld. Afgelopen week organiseerde het college cornonaproof inspraakavonden voor inwoners, maatschappelijke organisaties en ondernemers. De zogeheten insprekers krijgen binnenkort een schriftelijke reactie van het college op de ingebrachte standpunten.