Column Ton van Rijswijk
Haaksbergen werd als eerste gemeente in Overijssel op 1 april 1945 bevrijd. Maar een week eerder (nog steeds 80 jaar geleden dus) vielen er in datzelfde Haaksbergen liefst 57 doden door een “vergisbombardement” van geallieerde vliegtuigen. Enigszins vergelijkbaar met het destijdse bombardement va de wijk het Bezuiden Hout in Den Haag. Die bommen waren bedoeld om Duitse V2-raketten in het Haagse Bos te raken, maar op de kaarten voor de piloten waren de doelen verkeerd aangegeven. Zeker 532 mensen overleden bij dat bombardement. Deze gebeurtenissen waren wellicht verschillend qua omvang, maar qua impact volkomen identiek en kennelijk onderdeel van de fouten, die in die tijd aan de orde konden zijn bij de plaatsbepaling van de bombardementen.
Oorlog en bevrijding werden en worden in Haaksbergen intensief herdacht. En dat is goed, juist in een tijd, dat erop allerlei plaatsen in de wereld nog steeds oorlog gevoerd wordt. Ik hoef u de voorbeelden niet eens te noemen, u wordt er elke dag via de media mee geconfronteerd. Het “nooit meer” gaat nog steeds voorbij aan de oren en de hersenen van de machthebbers in deze wereld, we hebben er dus niets van geleerd. Maar wie weet is onze jeugd in staat dat toch te veranderen. Kijk maar naar de leerlingen van het Assink, die in het gemeentehuis de tentoonstelling “faces of liberation” (tot 10 mei geopend) mochten organiseren. Ze waren aanvankelijk wat sceptisch, maar gingen compleet overstag toen ze kennis hadden genomen van verhalen over in de oorlog gesneuvelde Canadese militairen, die in Holten begraven zijn.
Natuurlijk werd ook het vergisbombardement uitvoerig herdacht op 24 april. Liefst 318 bommen maakten een einde aan het leven van 57 inwoners van Haaksbergen, waarvan bijna de helft nog kind was. De jongste net jonger dan 2 jaar, de oudste bijna 80. Burgemeester Rob Welten hield een toespraak, leerlingen van het Assink noemden alle 57 namen.
Op dinsdag 1 april was er het bevrijding defilé met 20 militaire voertuigen via de MBS naar de Markt, met toespraken van de burgemeester en de Commissaris van de Koning. En tijdens dat defilé werden er koetjesrepen uitgereikt, zoals “toen” ok gebeurde. Ik vertel dit allemaal, omdat het goed is om te blijven herdenken en het is nog beter, dat de jeugd daar intensief bij betrokken is. Misschien leren we er ooit toch wat van.
