School en Vredesonderwijs: wegbereiders voor vrede
HAAKSBERGEN – Bart van Winsen bezocht in Belgrado de Vladislav Ribniker basisschool. Als rapporteur van de Raad van Europa deed hij met ondersteuning van UNICEF onderzoek naar de situatie van kinderen in post-conflict situaties. Het was enkele jaren ná de gruwelijke Balkanoorlogen, waarbij ook Belgrado hevig was gebombardeerd. ,,Zoals zo vaak in oorlogen en conflicten, waren ook hier vooral kinderen de dupe.”
Kinderen die op de vlucht waren geslagen voor het geweld, kinderen die verweesd waren achtergebleven, kinderen met post-traumatische ervaringen, die psycho-sociale problemen veroorzaakten, waar snelle en doeltreffende hulp voor nodig was. In de Balkan werden initiatieven genomen om de ergste problemen in beeld te krijgen en daar oplossingen voor te vinden. Zo werd een keten van scholen in het leven geroepen voor vredes-georiënteerd onderwijs, het “School without violence” project. ,,Een van de deelnemende scholen was de Vladislav Ribniker basisschool in Belgrado. In het nog altijd gehavende Belgrado werd in vrede in de dagelijkse praktijk gebracht, in projecten en in het reguliere lesprogramma”, vertelt Van Winsen, voormalig lid van de Raad van Europa. ,,Die projecten gingen over het verlies van normen en waarden en hoe een nieuwe samenleving moest worden opgebouwd, met daarin een heel persoonlijke rol voor ieder kind.”
Vluchtelingenkinderen zijn extra kwetsbaar en hebben daarom recht op speciale bescherming. ,,Zo is dat vastgelegd in het Kinderrechtenverdrag van de Verenigde Naties in 1989. Nu, meer dan dertig jaar later, wordt de uitvoering van het verdrag in veel landen met voeten getreden. Tientallen miljoenen kinderen zijn opgesloten in vluchtelingenkampen, leven onder erbarmelijke omstandigheden en zijn slachtoffer van kinderhandel. Ziekte, honger en geweld maken continue slachtoffers. Ofschoon regeringen en parlementen zich verplicht moeten voelen om het Kinderrechtenverdrag uit te voeren, is het vluchtelingenbeleid in veel landen inhumaan, helaas ook in Nederland. Afspraken in de Europese Unie om een evenredig aantal vluchtelingen op te nemen, worden al jaren niet nagekomen. Daarentegen wordt getracht met financiële prikkels de situatie juist in de regio aan de rand van Europa in stand te houden en daarmee het probleem letterlijk weg te duwen. Geen blijk van solidariteit en medemenselijkheid, die toch passen bij onze Europese normen en waarden, waar we als Europeanen ons zo mee verbonden moeten voelen.” Ondertussen worden de omstandigheden in de vluchtelingenkampen steeds nijpender, verdwijnen kinderen in de illegaliteit en verdrinken vluchtelingen, die een oversteek maken, waaronder veel kinderen.
Foto: Bart van Winsen, voormalig lid van de Raad van Europa
