‘Waarom hebben ze dat puin niet gewoon afgevoerd?’
Haaksbergenaar Rutger Spanjer publiceerde onlangs een uitgebreide documentaire over textielfabriek Jordaan. Voor Rond Haaksbergen schrijft hij een serie artikelen naar aanleiding van deze documentaire, die op onze site is te beluisteren.
‘Waarom hebben ze dat puin niet gewoon afgevoerd?’
De documentaire ‘Hoe Jordaan uit Haaksbergen verdween’ maakte ik al in 2009 als afstudeeropdracht. De meeste geïnterviewden zijn nu helaas overleden. Een mooie herinnering heb ik aan het interview met Henk Boller, die vanaf eind jaren vijftig tot de sluiting in 1971 bij Jordaan werkte. Henk vertelde alles in het Twents. Hij overleed in 2015, op 83-jarige leeftijd.
Een kille donderdagavond in april 2021. Ik ga op de koffie bij de dochter van Henk; Desiree Scharenborg – Boller, die voor de gelegenheid ook haar oudere broer Ronald heeft uitgenodigd. ‘Mijn vader had ons ooit wel verteld dat hij was geïnterviewd over zijn tijd bij Jordaan, maar ik had deze documentaire nog niet eerder gehoord. Dus de publicatie was voor ons wel een verrassing. Maar aan de andere kant was mijn vader er ook te nuchter voor.’
Draadje met vet
Desiree , geboren in 1967 kan zich maar weinig herinneren van de textielfabriek van Jordaan. Wat ze wel weet, hoorde ze allemaal in de verhalen van haar vader. ‘Wat ik in de documentaire leuk vond om te horen dat hij lachend vertelde dat ze wel eens een draadje met vet in het deurkozijn spanden, waar de bazen dan tegenaan liepen.’
Haar oudere broer Ronald, geboren in 1963 heeft wel levendige herinneringen. Hij ging tientallen keren op zaterdagochtend met zijn vader mee naar het werk. ‘Ik herinner me de hoge groene deuren van de achteringang. Vanaf daar kwam je snel in de smederij, waar mijn vader werkte. Dit is meer aan de kant van waar nu Museum Buurtspoorweg is gevestigd. Tussen de smederij en weverij had je van die dikke plastic lamellen tegen het kabaal van de weefgetouwen.’
Doof
Waarschijnlijk hebben die lamellen niet heel veel geholpen. ‘Opa was zo doof als wat’, herinnert kleinzoon Tim Scharenborg (24) zich, die in de tussentijd ook is aangeschoven aan de grote keukentafel. De jonge Tim snapt niet dat het puin van Jordaan op een hoop op Park Scholtenhagen is gestort en bedekt onder een laag zand. ‘Waarom hebben ze dat puin van de fabriek niet gewoon afgevoerd?’ Zijn vader Harrie Scharenborg reageert: ‘Zo ging dat in die tijd, je had nog niet zulke geavanceerde puinbrekers. Je wilt trouwens niet weten wat er allemaal in de grond is gestopt in Haaksbergen.’
Voor we het weten zijn we bijna twee uur verder en is ook dochter Lotte (22) thuis en aangeschoven. Zowel Tim als Lotte zijn geïnteresseerd in geschiedenis, maar lezen het liefst online. De hele documentaire hebben ze ook niet geluisterd, maar vooral de stukken waarin hun opa vertelt. ‘Maar, het is al laat – je moet nu naar huis wil je geen boete krijgen’, merkt Lotte droogjes op. Om precies tien uur sta ik in mijn tuin. De Pancratius slaat tien keer.
