
Column van HekselmesienHarry
Luk Akkefietjes
’n Koggel is deur de karke bie Fnüspot’n Fredje. (noe mo’j dat nig letterluk zo zeen, want de karke hebt ze op slot edoan, dat hebt ze.. Kiek, Fredje was toch al nig zo naa Rooms, mer har wal een krüs in de bokse dat harre). Hee is d’r inne trapt, want zonne veurlichter van’ Boond Tot Zunnepeneel’n Anschaf; Pakt Oe Veurdeel (BTZAPOV) hef um kats oonder de toafel proat, dat heffe. “Zunnepeneel’n dat was de toekomst, smiet alle daak’n vol met dee plaat’n en desnoods ok de wѐè’n, woar toch gin beeste mear an’t graas’n bunt’. A’j noe investeard met’n paa doezend, bu’j oawer pakweg vief jooar spekkoper; stroom veur niks, ie wodt stille rieke”. Zoiets wön Fredje op de mouwe speeld. Vergang wekke zat Fnüspot’n Fredje ’n godgaans’n dag op de dakpan’n van de schure en de looze. Met ’n hamer, knieptange en schroemdreijer um dee paneel’n d’rop te spieker’n. Want hee dach met zien boernverstaand; dat kaank zölf ok wa.. Keal nog is ne moal, wat nen ѐèngwies’n soppert!
Een heel aander kappitel mar met ’t zelde doel is het plaatsen van hoge weendmöl’n dee’t ok stroom möt opwek’n; weendturbienes neumt ze dat. Mer ja, doarveur hebt ze ‘t riek en de previnsie neurig, dat hebt ze. En dee plannen wodt ok opdringerig veurleg an de gemeenten en doar zit’m noe net de kneep. Nums wil’t veurtouw nem’n, ze könt van hogerhaand mooi proat’n, mer oonze achterban gooit de koont teeng de kribbe, dat zoo’t ze.
En natuurluk zit de leu in’t boet’ngebied wisse nig te woch’n op dee tot 100 meters hoge beton’n puile met dee grote wiek’n van wal 5 meter deursnee. Dee’t ok nog ’n heel’n dag as ter weend is, een gelüd maakt of t’r ne zwarm biej’n an’t vergader’n is. Noe weet ik ok wa, dat ne bieje nig kan proat’n, loat stoan vergader’n, bie wiese van sprek’n dan. Ma ’t is wa zo dat de beeste in de wèè’n al ’n aktsiekamito hebt oppericht “Zoonder wiek’n geet’n natuur d’r met striek’n” Dat steet mooi aj ’t op pepier zet, za’k ma zeng, he’k oe noe vertelt.
Kiek, vrogger ha’j ok möl’n, watermöl’n en korenmöln, um graan te” vermaal’n tot mel, veur de bakkers en zo voart. Dat was ommoal hѐènig wark; dee wön’ plaatst op ne bekke en deur de stroming kon dat gemaal dan mel leaver’n. Mer dee hoge weendmöl’n in natuur voor stroom opwek’n zorgt veur merakels völ oawerlas, zegt de geleard’n.
En de bekende dwas-liggers schreeuwt – zo as gewoonluk as ’n speenvarken – moord en braand. “Aw oet raam kiekt zee’w dee kale, grote mölle en natuur lid eroonder, de vöggel vleegt er teeng’an en wie sloapt slech deur dat iewige gelüd dat oe op de zenuw’n slöt.
Kotumme; zee doot ma wat ze nig loat’n könt … mer bie oons in de buurt gin polonѐѐse!” Zeare met ne rooi’jn kop.
Ik heb tedoon met Fnüspot’n Fredje en aandre dwasliggers. Wo’k ma eam duftig zeng, hek oe nou vertelt, zak ma zeng en doar köj kloar van opan….